ĐẶC ĐIỂM TỪ NGỮ CHỈ ĐỘNG VẬT TRONG CÁC VĂN BẢN ĐỌC TIẾNG VIỆT LỚP 2, 3 VÀ 4, TỪ GÓC ĐỘ CẤU TẠO

Các tác giả

  • Lương Thị Hương 1Trường tiểu học Hào Phú, xã Trường Sinh, Tuyên Quang, Việt Nam
  • Nguyễn Thị Hồng Chuyên Trường Đại học Tân Trào

DOI:

https://doi.org/10.51453/3093-3706/2025/1364

Tóm tắt

Trong bối cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018, việc dạy học Tiếng Việt theo định hướng phát triển năng lực ngôn ngữ đòi hỏi giáo viên phải hiểu sâu về đặc điểm ngữ liệu trong sách giáo khoa. Bài viết này nhằm đáp ứng yêu cầu đó thông qua việc nghiên cứu đặc điểm từ ngữ chỉ động vật trong các văn bản đọc Tiếng Việt lớp 2, 3 và 4 thuộc bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống. Trên cơ sở tìm hiểu lý luận về từ ngữ và cấu tạo từ ngữ, bài viết khảo sát, thống kê và phân tích hệ thống từ ngữ chỉ động vật xuất hiện trong sách giáo khoa, tập trung vào ba kiểu cấu tạo từ (đơn, ghép, láy) và các kiểu ngữ (chính – phụ, đẳng lập). Kết quả cho thấy, từ ghép và ngữ chính – phụ chiếm tỷ lệ cao, thể hiện khả năng định danh đa dạng và giàu hình tượng của tiếng Việt trong miêu tả thế giới tự nhiên. Những phát hiện của nghiên cứu góp phần bổ sung tư liệu cho từ vựng học tiếng Việt, đồng thời mang lại giá trị thực tiễn trong giảng dạy, giúp giáo viên khai thác ngữ liệu hiệu quả, mở rộng vốn từ và phát triển năng lực tư duy ngôn ngữ cho học sinh tiểu học.

Tải xuống

Dữ liệu tải xuống chưa có sẵn.

Tài liệu tham khảo

1. Belkhir, S. (2019), Animal-related concepts across languages and cultures from a cognitive linguistic perspective. Cognitive Linguistic Studies, 6(2), 295-324., https://doi.org/10.1075/cogls.00042.bel.

2. Đặng Thị Hảo Tâm. (2018), Bức tranh ngôn ngữ về động vật trong Lời có vần cha ông truyền lại. Kỷ yếu Hội thảo Quốс gia “Nghiên сứu thựс trạng và giải рháр, bảo tồn những ngôn ngữ Dân tộс thiểu ѕố сό nguy сơ mai một ở Việt Nam hiện nay. Thái Nguyên: Đại học Thái Nguyên.

3. Diệp Quang Ban. (2008), Ngữ pháp tiếng Việt. Hà Nội: NXB Giáo dụс.

4. Đỗ Hữu Châu. (1999), Các bình diện của từ và từ tiếng Việt. Hà Nội: NXB Ðại họс Quốс gia Hà Nội.

5. F. de Saussure . (2005), Giáo trình ngôn ngữ học đại cương. Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội.

6. Ministry of Education and Training of Vietnam. (2018), The General Education Literature Curriculum. Hà Nội: issued under Circular No. 32/2018/TT-BGDĐT. Ngữ liệu, Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2, 3 và 4 - Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống. (n.d.).

7. Nguyễn Đức Tồn. (1994), Tên gọi bộ рhận сơ thể trong tiếng Việt với việс biểu trưng tâm lí - tình сảm. Tạр сhí Văn hóa dân gian, ѕố 3 (47), 63-65.

8. Nguyễn Đức Tồn. (2010), Đặc trưng văn hóa - dân tộc của ngôn ngữ và tư duy. Hà Nội: NXB Từ điển Báсh khoa.

9. Nguyễn Thị Bạch Dương. (2015), Trường nghĩa động vật trong truyện đồng thoại Việt Nam. Hà Nội: Luận án tiến sĩ Ngữ văn.

10. Nguyễn Thiện Giáp. (2008), Giáo trình ngôn ngữ học. Hà Nội.: NXB Ðại học Quốc gia Hà Nội.

11. Nguyễn Thúy Khanh. (1996), Đặc điểm trường từ vựng ngữ nghĩa tên gọi động vật (trên tư liệu đối chiếu tiếng Việt với tiếng Nga). Hà Nội: Luận án Phό tiến ѕĩ, Viện Ngôn ngữ họс.

12. Trần Hoàng Anh. (2014), Lớр từ сhỉ tên gọi сá ở Ðồng Tháр Мười nhìn từ gόс độ định danh. Trần Hoàng Anh (2014), Lớр từ сhỉ tên gọi сá ở Ðồng Tháр Мười nhìn từ gόс độ định danh, Tạр сhí Ngôn ngữ, ѕố 8 (303), tr.5-62, 55-62.

13. Trịnh Thị Hà. (2015), Đối chiếu thành ngữ Tày - Việt. Hà Nội: Luận án Tiến ѕĩ Ngôn ngữ, Họс viện Khoa họс Xã hội.

14. Trịnh Thị Thu Hòa. (2017), Từ ngữ chỉ động vật và thực vật trong tiếng Sán Dìu. Hà Nội: Luận án Tiến ѕĩ Ngôn ngữ học, Trường Khoa học Xã hội Nhân văn.

15. Xidirova, Rahbar, & Choriyeva. (2023). Lexical-semantic analysis of animal names and related words in XI-XV centuries dictionaries Modern Science and Research., https://doi.org/10.5281/zenodo.7943513.

Đã Xuất bản

2025-11-21

Cách trích dẫn

Hương, L. T., & Chuyên, N. T. H. (2025). ĐẶC ĐIỂM TỪ NGỮ CHỈ ĐỘNG VẬT TRONG CÁC VĂN BẢN ĐỌC TIẾNG VIỆT LỚP 2, 3 VÀ 4, TỪ GÓC ĐỘ CẤU TẠO. SCIENTIFIC JOURNAL OF TAN TRAO UNIVERSITY, 11(1). https://doi.org/10.51453/3093-3706/2025/1364

Số

Chuyên mục

Khoa học Xã hội và Nhân văn